Stop het tweede bloedbad in Hama. Dat is de vurige wens van de Syrische Nederlanders die vanmiddag, op de eerste vrijdag van de Ramadan, in Den Haag demonstreerden. Net als in veel andere steden in Syrië en in Europa riepen ook zij om het vertrek van de Syrische president Bashar Al-Assad. Een bijzonder en ontroerend moment was het toen de Syrische mensenrechtenactivist Haitham Al-Maleh, die vandaag in Den Haag was voor overleg met het Internationaal Strafhof, zich bij ons voegde.

Vanaf het Plein liepen de demonstranten via het Malieveld naar het ministerie van Buitenlandse Zaken, waar het Steuncomité voor de Syrische Revolutie en het Jasmijnplein de Nederlandse mensenrechtenambassadeur een manifest aanboden en aansluitend een gesprek met hem hadden.

Gesprekken die ik had met de aanwezigen maken duidelijk hoezeer de Syrische Nederlanders zich zorgen maken over wat zich op dit moment in Syrië afspeelt. ‘We willen geen tweede Hama’, vertelden ze me, daarbij verwijzend naar 1982, het jaar waarin de Syriërs eveneens in opstand kwamen. Een opstand die door de vader van de huidige president zeer handhandig bedwongen werd: in Hama kwamen meer dan twintigduizend mensen om het leven en grote delen van de stad werden in puin geschoten.

Sinds afgelopen zondag wordt Hama opnieuw belegerd. De berichten en de beelden die naar buiten komen, schetsen een dramatisch beeld van de situatie. De tanks van Assad beschieten de burgers in Hama, het leger schiet met scherp op willekeurige burgers, hele wijken worden gebombardeerd. Er is een tekort aan voedsel en water. De stad is hermetisch afgesloten, journalisten mogen Syrië niet in. Kort voor ik vanmiddag afreisde naar Den Haag, las ik op Al Jazeera dat er sinds het begin van deze week al 250 doden zouden zijn gevallen in Hama. Ooggetuigen zeggen dat mensen ‘als schapen worden afgeslacht’. De overledenen worden begraven in de tuin of langs de kant van de weg, omdat men bang is de tocht naar het kerkhof te maken. Ook in andere steden, zoals Deir az-Zoor, Homs, Idlib en Damascus worden demonstraties hardhandig neergeslagen. Afgelopen nacht vond in Dara’a, de stad waar de opstand begon, een nachtelijke inval plaats.

De demonstranten willen dat aan dat aanhoudende geweld een einde komt. In het appèl dat zij vanmiddag overhandigden, vragen zij de Nederlandse regering om stelling te nemen en ondubbelzinnig te verklaren dat het Syrische regime alle legitimiteit verloren heeft nu president Assad in Hama systematisch zijn eigen bevolking doodt. Ook willen zij dat de Veiligheidsraad een resolutie daarover aanneemt en besluit tot economische sancties. Daarbij denken zij bijvoorbeeld aan een olie-embargo. Dat is niet zo gek als je bedenkt dat fossiele energie bijna dertig procent van de export van Syrië vormt.

De NOS liet daarover vanmorgen initiatiefnemer Abraham Miro aan het woord: ‘150 duizend olievaten worden dagelijks geëxporteerd, dat is letterlijk dus euro’s voor het regime, waarmee zij de kogels kopen om de eigen bevolking te doden.’ Naast een volledig olie-embargo pleit het comité voor het volledig blokkeren van de financiële kanalen van het regime. Harry van Bommel (SP), die vanmiddag samen met vertegenwoordigers van de PvdA en GroenLinks bij de demonstratie aanwezig was, liet zich uit in woorden van gelijke strekking. Hij zou graag zien dat er een wapenembargo en economische sancties komen. Van Bommel: ‘De tanks van Assad rijden op benzine van Shell.’

Karel van Broekhoven sprak namens de werkgroep MO en herinnerde eraan dat de wapens waarmee de demonstranten worden bestookt ditmaal uit Rusland afkomstig zijn en niet uit de VS en de EU, zoals meestal in dictaturen. Maar Assad's geld komt wel uit het westen, met name van Shell. Hij waarschuwde dat geen enkel westers land geïnteresseerd is in mensenrechten in het Midden-Oosten en dat hulp altijd met bijbedoelingen wordt gegeven. ‘Pas op dat de huidige dictatuur niet vervangen wordt door een pro-Amerikaanse dictatuur.’

Wat vanmiddag de meeste indruk op me maakte, was de onverwachte aanwezigheid van Haitham Al-Maleh, de officieuze leider van de oppositie in Syrië. De energie en hoop die hij de aanwezigen gaf toen hij het podium beklom, was voelbaar. Tachtig jaar is de advocaat en mensenrechtenactivist, die in 2006 de Geuzenpenning kreeg, inmiddels. Hij bekocht zijn kritiek op het regime tot drie keer toe met gevangenisstraf. Als dissident bracht hij tien jaar in de gevangenis door. Ruim twee maanden geleden werd hij vrijgelaten, waarna hij onderdook omdat de veiligheidsdienst opdracht had hem neer te schieten. Tot zijn verrassing kreeg hij tien dagen geleden ineens een paspoort. En zo kwam het dat hét symbool van de Syrische opstand ons vanmiddag kon toespreken, in vrijheid zoals hij zelf zei, en ons hart kon beroeren door zijn verslag van de gebeurtenissen in Syrië.

Al-Maleh is op rondreis door Europa om de protesten in zijn land onder de aandacht te brengen en om hulp te vragen. Vandaag was hij in Den Haag om te spreken met het Internationaal Strafhof en de Nederlandse mensenrechtenambassadeur. EenVandaag vroeg hem vandaag naar de toekomst van het regime. Hij maakte duidelijk dat de tijd van compromissen voorbij is: ‘the way to paradise is closed, but the way to hell is open. Go to hell.’

Al-Maleh wil dat de Veiligheidsraad Assad en zijn regime voor het Internationaal Strafhof laat dagen, dat hun tegoeden worden bevroren en ze op de zwarte lijst worden geplaatst om te voorkomen dat ze Syrië verlaten. Militair ingrijpen wijst hij pertinent af, de Syriërs willen geen situatie zoals in Libië of Irak. Druk is voor hem politieke druk. Hij zegt dat de Syriërs sterk genoeg zijn om zelf, in samenwerking met het buitenland, verandering tot stand te brengen.

Haitham Al-Maleh is vastberaden om binnenkort terug te keren naar Damascus, of het regime dat nu wil of niet. ‘If they open the door or not, I will go. It is my choice, not their choice. And I am the stronger person than them.’ Terecht een boegbeeld.

Met de demonstranten deelt hij een droom. Van een toekomst met een leven in vrijheid en democratie, in een samenleving waar eenheid en burgerschap de kernwaarden zijn.

Bekijk hier de toespraak die Haitham Al-Maleh tijdens de demonstratie hield.

Tekst en beeld: Hanny Wieles