Antwoorden op de 146 vragen

Op woensdag 20 april kwamen de antwoorden op de 146 vragen die het parlement gesteld had naar aanleiding van de eerdere regeringsbrieven over de Kunduz-missie. De regering maakt zich er makkelijk vanaf door veel vragen in clusters te behandelen en daar dan de helft helemaal niet van te beantwoorden. De gegeven antwoorden zijn soms verhelderend, maar roepen weer nieuwe vragen op. Wat betekent het bijvoorbeeld dat de 8-weekse basistraining in januari 2012 begint als een pilot?

Veel vragen zijn onbeantwoord gebleven bij deze antwoorden. Bijvoorbeeld vraag 70 over hoe de regering denkt te voorzien in een aanvullende opleidingsmodule van twee weken, of vraag 96 over of de Nederlandse militairen in 2011 agenten gaan begeleiden die maar 6 weken basisopleiding hebben gehad. Of vraag 66 waarom we deze zomer al "hoe dan ook"  beginnen terwijl de basisopleiding nog niet geregeld is.

En veel herhalingen. Garanties dat de agenten niet gaan vechten worden niet gegeven, alleen goede voornemens; daarin heeft de regering het volste vertrouwen.

Twee dingen zijn cruciaal in deze antwoorden en reden om nu "de stekker eruit te halen":

• Men start de missie terwijl nog geen enkele toezegging is nagekomen, daarmee onomkeerbare feiten creerend. Daarmee wordt de controle op het werkelijk nakomen ervan helemaal bij het parlement gelegd, dat daarvoor niet de middelen heeft. De bewijslast moet bij de regering blijven. Eerst voldoen aan de afspraken, dan akkoord. Niet aan het werk met verkeerd opgeleide agenten.
• Het niet-vechten van de agenten wordt op geen enkele manier gegarandeerd, we moeten het doen met goede voornemens.

Daarmee is geen sprake van garanties. Nu instemmen met vertrek is "op hoop van zegen" en niet acceptabel.

Wij hebben o.a.de volgende kritiek op deze antwoorden:

1. De verzekering dat de agenten niet gaan vechten is niet verder omgezet in een garantie. Alleen herhaling van eerdere beweringen. Het blijft bij de brief van minister Mohammady, die bezweert dat geweld niet in het mandaat van de mannen zit en het dus ook niet zal gebeuren. Wat ernstig ontbreekt is een mechanisme waarmee dit wordt gecontroleerd. Er is geen manier om vast te stellen dat een agent heeft gevochten en dus kan door de de Nederlanders niet worden vastgesteld of de gegeven verzekering de praktijk dekt. Dat mis ik ook erg in het tracking en tracing systeeem, dat alleen bijhoudt waar de agent zich bevindt, niet wat hij doet.
2. De basiscursusduur van 8 weken is in 2011 dus niet aan de orde. In 2012 start een pilot met 8 weken. Maar wat is een pilot? Betekent dat, dat de gewone 6-weeke trainingen doorgaan en dat een enkel groepje een soor beta-versie van de 8 weekse cursus krijgt? Als het de bedoeling is dat vanaf januari 2012 alle rekruten de 8-weekse trainingen krijgen, waarom is het dan een pilot?
3. De alfabetisering is, zo lees ik in de antwoorden, al voldoende ingebed in de bestaande 6-weekse training (op zich verbazend, dat was toch juist niet zo?). De Nederlandse bijdrage is mij volstrekt onduidelijk. Ik lees: "Met financiële steun van Nederland aan GIZ voor deze districten en in overleg met NTM-A zou bekeken kunnen worden of GIZ verantwoordelijk kan worden gemaakt ..." Is dat alles? "zou bekeken kunnen worden" ? NL lijkt geen enkel plan daarvoor te hebben.
4. De vraag of POMLT's agenten gaan begeleiden die slechts 6 weken training hebben gehad is niet beantwoord. Maar het antwoord is ja, zo lijkt het. Niet aanvaardbaar.
5. De POMLT's gaan alleen in Kunduz werken. Dus de agenten die aar elders gaan krijgen geen 10 weken aanvullende training? Geen duidelijkheid is gegeven over het percentage agenten dat buiten Kunduz tewerk wordt gesteld. Teksten als "gaat Nederland met prioriteit vooral rekruten opleiden die geplaatst worden in de provincie Kunduz" geven slechts heel weinig inzicht daarin.
6. uit het antwoord op vraag 100 leid ik af dat de monitoring alleen tijdens de 5-maandelijkse begeleiding plaats vindt. Daarna is dus niet meer vast te stellen of de agenten vechten. Bovendien worden de vragen 23,51,68,82,89,97 en 103 die duidelijkheid proberen te krijgen over hoe de POMLT's precies gaan controleren of er gevochten wordt nauwelijks beantwoord.
7. De antwoorden op vragen over de selectie van de rekruten komen erop neer, dat de Afghanen dat doen en Nederland alleen rekruten mag weigeren. De Nederlanders hebben helemaal geen ifno over de rekruten als ze niet bij de selectie zijn, dus kan dit niet als filter werken.
8. Vraag 66, waarom we in 2011 al gaan werken terwijl we dan nog met de korte training zitten, is niet beantwoord. Alleen al daarom kan GL daar niet mee instemmen. Het is absurd.
   Ook vraag 29 over waarom pas na de start van de missie nadere afspraken met de provinciale autoriteiten te maken is niet beantwoord. Het ontbreken van deze antwoorden geeft aan, dat men er geen verklaring voor heeft. Is het balengrijkste doel misschien om vast te beginnen met de missie zodat we niet meer terug kunnen?
9. De vragen over de curricula worden zeer slecht beantwoord. Vraag 70 over aanvullende opleidingsmodule van twee weken al helemaal niet. De indruk is, dat men nog niets op orde heeft.

Kees Kalkman, van AMOK/VD heeft de volgende kritiek:

1. Mijn hoofdbezwaar blijft de betrokkenheid van de Afghaanse politie (ook de AUP) bij de oorlog, waardoor ze volgens mij niet in staat zijn als een burgerpolitie te functioneren. In de antwoorden (7) wordt weer verwezen naar de Nationale Afghaanse Politiestrategie. Maar op p. 23 van dat document uit maart 2010 staat bijv. heel duidelijk als punt 8. bij de taken van de AUP: “Gather intelligence to support counterinsurgency operations”. Die dubbele rol van de AUP is in de contraguerrilla nooit te vermijden en daardoor blijven ze onderdeel van de oorlog.
   Ik vind het wel een stapje vooruit dat nu met zoveel woorden voor de opgeleide rekruten gesteld wordt dat deze niet zullen deelnemen aan offensieve militaire operaties (zuiveringsacties dus, de clear fase) ook niet wanneer zij daarin defensieve militaire taken krijgen”.  Maar is het afsluiten van een weg met een roadblock tijdens een zuiveringsoperatie een “defensieve militaire taak” of een politiële? Ook een rol van de AUP tijdens de hold fase blijft niet uitgesloten.
2. De veiligheidssituatie is niet (verder) verslechterd, maar het punt was dat de veiligheidsituatie de laatste twee jaar met een sprong verslechterd was in vergelijking met de jaren daarvoor. Vorige herfst zijn zuiveringsoperaties doorgevoerd, dus dan verwacht je een (tijdelijke) verbetering. Zonder cijferreeksen van incidenten heb je niet veel aan dit soort vergelijkingen.
3. De afspraken met de lokale commandant “moeten worden gemaakt”. Ik denk dat ze vooraf duidelijk moeten zijn en op schrift.
4. De inhoud van de curricula blijven voorlopig onduidelijk  Ook als je mijn punt 1 anders ziet, kun je geen groen licht geven zolang je die niet hebt. (Hetzelfde geld voor de inhoud van de oude en de nieuwe zesweekse, 15). Want pas dan kun je toetsen of de aanvankelijke gemilitariseerde opzet wezenlijk is bijgesteld. Ik lees uit de afspraken met Caldwell dat de ontwikkeling van het curriculum ruimschoots uit handen is gegeven aan een commissie. Er staat niet eens dat er een Nederlandse bijdrage is in de daarvoor ingestelde werkgroep (14). Nederland lijkt alleen “ïnput” te hebben gegeven (18). Het “naar verwachting” uitrollen van de achtweekse in heel Afghanistan is erg vaag en een zwakke formulering. De opmerking “Nederland erkent het hoge niveau van de huidige zesweekse”(15) doet het ergste vrezen.
5. Geen aantal wordt gegeven voor door Nederland op te leiden agenten (17). De papieren sterkte van de AUP in Kunduz is 1600 en er is een tekort van 200. Maar betekent dat nu dat er 1400 werkelijk aanwezig zijn, is dat gecontroleerd? Want dat is echt ene probleem in Afghanistan. Het verloop wordt niet gekwantificeerd.
6. De deconflictering. Van tevoren wordt doorgegeven aan de partners waar de POMLT’s actief zijn (20). Maar vindt het omgekeerde ook plaats? Worden wij ook gewaarschuwd waar de special forces van de VS zitten? Hoer kunnen wij anders de risico’s inschatten?
7. Wat er over de alfabetiseringscursussen wordt gezegd vind ik verwarrend. Komt het er ni op neer dat wat de Duitsers doen in 9 maanden naast de zesweekse wij binnen de achtweekse gaan doen plus de 10-weekse aanvullende training? Wat is dan nog het verschil? Ik kan er geen touw aan vastknopen. Een wisseltruc lijkt me nog steeds niet uitgesloten.